چیرۆکێکی سەرنجراکێش کە هەڵگری پەیامێکە!
لە ساڵانی شەستەکان، لە زیندانێکی ئەڵمانیادا زیندانیەکان دووچاری مامەڵەی خراپی پاسەوانانی زیندانەکە دەبوونەوە، زۆر سەختی و ناڕەحەتییان دەبینی، لەنێو زیندانییەکان زیندانیی "شمیدث" کە زیندانی بەسەردا سەپێندرابوو بۆ ماوەیەکی زۆر، ئەو مامەلەی باشی لەگەڵ دەکرا و ڕێزی لێ دەگیرا لەلایەن پاسەوانانەوە، ئەمەش وایکردبوو کە زیندانیەکانی تر وایان دەزانی کە ڕەنگە سیخوڕ بێت و، لە لایەن بەڕێوبەرایەتی زیندانەکەوە بەمەبەست نێدرابێتە نێوانیان.
شمیدث پێی وتن:" سەرەتا پێم بڵێن چی دەنوسن لەو نامانەی هەفتانە بۆ کەسە نزیکەکانتان دەینوسن؟ زۆربەی زیندانەکان باسیان لەوەکرد باسی سەختی و ناڕەحەتی زیندانەکە دەکەن.
بەپێکەنینەوە وەڵامی دانەوە:" نهێنیەکە جۆری نوسین و ناوەڕۆکی نامەکانتانە، من لە کۆتایی نامەکانم دا کە بۆ خێزانەکەم دەینوسم باسی باشی و خۆش مامەڵەیی پاسەوانەکان دەکەم. بێگومان هەر نامەیەک کە لە زیندانەکە دەچێتە دەرەوە سەرەتا دەخوێندرێتەوە، تاقیبکەنەوە و بزانن چی دەبێت.
هەفتەی دواتر زیندانییەکان توشی سەرسوڕمان بوون کە بینینان مامەڵە و ڕەفتیاری پاسەوانان خراپتربووە بەرانبەریان، وە شمیدثی زیندانی زیاتر ئازار دەدرێ و مامەڵەی توندتری لەگەڵ دەکرێ.
شمیدث زیندانییەکانی کۆکردەوە و لێی پرسین: چیتان نوسی لە نامەی هەفتانە؟ وتیان: ئەوەمان بۆ نوسین کە ڕوویدا، وە پێمان وتن کە تۆ ڕێگەیەکی نایابت داناوە بۆ فریودانی پاسەوانە گەمژەکانی زیندان، شمیدث کە ئەمەی بیست وەکو شێت قژی خۆی ڕادەکێشا و ڕوومەتی دەڕنی.
یارمەتیدان کارێکی جوانە، دەبێ بزانی یارمەتی کێ دەدەیت، هەموو کەسێک گوێگری تەواو نیە، هەندێک لەوانەی دەوروبەرت بە پێی بارودۆخ ڕەفتاریان لەگەڵت دەگۆڕێت، وە ئەوەی بۆ تۆ گونجاوە ڕەنگە بۆ کەسێکی تر نەگونجێ.
چیڕۆکێک لە ئەدەبی ئەڵمانەوە.
و: سۆران عبدالرحمن
تابلۆی: مەشقی زیندانییەکان، ڤان کوخ
Vincent van Gogh, Prisoners Exercising, 1890